Tập 2 tiếp tục câu chuyện về cuộc khởi nghĩa Tây Sơn với những diễn biến kịch tính và bi tráng. Bắt đầu bằng việc Bá Đa Lộc sang Tây quốc tìm kiếm sự trợ giúp cho Nguyễn Ánh, trong khi Nguyễn Ánh cầu viện Xiêm quốc sau những thất bại liên tiếp. Trái ngược với sự nhu nhược của Nguyễn Ánh, Nguyễn Huệ thể hiện tài năng xuất chúng khi lãnh đạo quân Tây Sơn đánh bại quân Xiêm La (trận Rạch Gầm – Xoài Mút), lại đưa quân ra Bắc “Phù Lê diệt Trịnh”. Các trận chiến ác liệt và chiến lược tinh vi của Nguyễn Huệ cùng các tướng lĩnh được miêu tả sống động, làm nổi bật tinh thần dũng cảm và ý chí kiên cường của người Việt trong giai đoạn đầy biến động này. Cuốn sách cũng khắc họa sâu sắc sự đấu tranh quyền lực nội bộ và những hy sinh của các nhân vật lịch sử, đem đến cái nhìn toàn diện về một thời kỳ lịch sử đầy sóng gió.
Mở đầu tập 3, Trần Công Xán nhận lệnh đi sứ để thuyết phục Bắc Bình Vương Nguyễn Huệ, nhưng nhiệm vụ này gặp nhiều khó khăn do tính cách quyết đoán của Nguyễn Huệ. Nguyễn Ánh, trong khi đó, tìm cách chiếm lại Gia Định bằng cách lợi dụng sự bất hòa giữa Nguyễn Huệ và Nguyễn Nhạc. Ông cẩn trọng từ chối sự hỗ trợ quân sự từ Xiêm La để tránh tổn hại cho dân chúng, thể hiện lòng nhân từ và thấu đáo. Những cuộc đàm phán căng thẳng và mưu đồ chiến lược giữa các nhân vật được khắc họa chi tiết, minh chứng cho sự phức tạp trong mối quan hệ quyền lực và tài lãnh đạo xuất sắc trong giai đoạn lịch sử đầy biến động này.
Sau khi tiêu diệt Nguyễn Hữu Chỉnh và giết Văn Tham để củng cố quyền lực, Nguyễn Huệ lên ngôi Hoàng đế tại núi Bân vào ngày 25 tháng 11 năm Mậu Thân (1788), lấy hiệu Quang Trung. Dưới danh hiệu Quang Trung, ông lãnh đạo quân Tây Sơn đánh tan 29 vạn quân Thanh, thể hiện tài năng quân sự xuất sắc và lòng yêu nước mãnh liệt. Những chiến thắng này không chỉ củng cố vị thế của Nguyễn Huệ mà còn làm rạng danh dân tộc Việt Nam, khẳng định sức mạnh và sự đoàn kết của dân tộc trong giai đoạn lịch sử đầy biến động.
Tập 4 của "Tam Thế Tranh Hùng" tiếp tục khắc họa cuộc đời và sự nghiệp của Nguyễn Huệ, tức vua Quang Trung, sau chiến thắng oanh liệt trước quân Thanh. Ông tập trung củng cố quyền lực, thiết lập chính quyền, ổn định tình hình trong nước và phát triển kinh tế. Các cuộc viễn chinh nhằm đàn áp nổi loạn và củng cố biên giới, cùng những nỗ lực duy trì quan hệ ngoại giao với các nước láng giềng cũng được miêu tả chi tiết trong truyện. Đặc biệt là cuộc xung đột không ngừng nghỉ giữa Nguyễn Huệ và Nguyễn Ánh, người liên tục tìm cách quay lại để giành lại quyền lực. Quang Trung ra đi khi cơ nghiệp chưa vững vàng, người kế nghiệp chưa có sự chuẩn bị, dẫn đến nội bộ chia rẽ, đấu đá, nghi kỵ lẫn nhau - Triều đại Thái Đức suy yếu và nhà Tây Sơn sụp đổ. Nguyễn Ánh thống nhất giang sơn, lên ngôi lấy hiệu Gia Long, đổi quốc hiệu thành Việt Nam, khởi đầu triều đại nhà Nguyễn kéo dài 143 năm.